پهنه‌بندی استان مرزی آذربایجان غربی، بر اساس شاخص‌های ناامنیِ متأثر از قاچاق مواد مخدر

نشریه علمی دانش انتظامی دفتر تحقیقات کاربردی استان آذربایجان غربی

مقاله 5، دوره 1398، شماره 42، بهار 1398، صفحه 95-124   اصل مقاله (1.35 MB)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرزین فلی زادگان؛ ابراهیم قربانی* ، فردین پیری

چکیده

امنیت اساسی­ ترین نیاز یک جامعه است. یکی از ضرورت­ های تأمین امنیت در یک کشور، تأمین امنیت در مناطق مرزی آن کشور است. امنیت دارای ابعاد گوناگونی است که یکی از مهم­ترین ابعاد آن، امنیت اجتماعی است. استان آذربایجان غربی از جمله مناطق مرزی است که به لحاظ موقعیت خاص ژئوپلتیکیو ژئواستاتیکی همواره مأمن عوامل نا­أمن کننده می­باشد. در این میان معضل مواد­ مخدر یکی از مهم­ترین عوامل بر هم زنندۀ امنیت اجتماعی در این استان است که ریشه در بسیاری از جرایم دیگر دارد. پژوهش حاضر می­کوشد رابطۀ قاچاق مواد مخدر با میزان وقوع جرایم مخل امنیت اجتماعی را مورد بررسی قرار دهد و استان آذربایجان غربی را بر اساس شاخص­های ناامنی پهنه­ بندی نماید. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیل فضایی انجام شده است. جامعۀ آماری تحقیق حاضر، شاخص­های برهم زنندۀ امنیت اجتماعی یعنی میزان مواد مخدر کشف و ضبط شده، سرقت­های به عنف، سرقت­های مسلحانه، آدم­ربایی و قتل در جغرافیای استان آذربایجان غربی در بازۀ زمانی 1392 تا 1397می­باشد. داده­ها با کمک نرم­افزار SPSS به تفکیک 17 شهرستان استان تجزیه و تحلیل شده­اند. به منظور تأیید ارتباط میزان مواد مخدر کشف شده و جرایم امنیتی استان از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. برای شناسایی و درک الگو­های فضایی جرایم امنیتی استان از روش درون­یابی معکوس در محیط نرم‌افزاری آرک­مپ استفاده گردید. یافته­ ها نشان داد بین جرایم مواد مخدر (مواد مخدر کشف و ضبط شده) در سطح استان آذربایجان غربی و تعداد سرقت­های مسلحانه، قتل عمد، آدم­ربایی و سرقت به عنف همبستگی مستقیم و مثبت وجود دارد. نتایج نشان داد بین ارتکاب جرایم مواد مخدر و جرایم امنیتی ارتباط مثبت و مستقیمی وجود دارد؛ به گونه­ای که در هر زمان و مکانی که فعالیت­های قاچاق مواد مخدر افزایش یابد، ناامنی اجتماعی نیز افزایش خواهد یافت. تحلیل فضایی داده­های مکانی در محیط GIS به روش درون­یابی معکوسIDW نیز این ادعا را تأیید نمود.